Favoriete tv-avond van mijn oudste dochter en mij. Samen op de bank kijken naar een Nederlands metamorfoseprogramma. De Amerikaanse ‘extreme total make-overs’ zijn niet aan ons besteed, dat is te heftig. Maar dit is leuk. Een programma waar mensen verrast worden op hun werk, opgegeven door een collega die vindt dat het echt niet meer kan met het uiterlijk van zijn of haar collega’s. En dan een complete metamorfose. Nieuw kapsel in een andere kleur en nieuwe kleren. Met als apotheose de presentatie op de Catwalk. Waarbij de timide administratief medewerkster is veranderd in een zelfverzekerd model of de onopvallende boekhouder er opeens wel erg aantrekkelijk uitziet. Mijn dochter en ik geven constant commentaar, meestal denken we dat het niets wordt met de metamorfose, maar toch zijn we altijd verrast zijn door het resultaat.
Uiterlijk en uitstraling. Een goede eerste indruk en de klik. Het is voer voor psychologen . En een hot item tijdens het sollicitatiegesprek. Onderzoek toont aan dat de eerste tien minuten cruciaal zijn. Hier wordt de eerste indruk gemaakt. En zoals een Engelse verkoopgoeroe dreigend zegt in zijn trainingen: U krijgt geen tweede kans om een eerste indruk te maken. Oké, nu weten we dit, maar hoe maak je een goede eerste indruk?
Uitstraling en non-verbaal gedrag bepalen voor een belangrijk deel de indruk die u maakt op uw gesprekspartner. Ga maar na, waar let u zelf op als u iemand voor de eerste keer ontmoet? Dat is vaak niet wat daadwerkelijk gezegd wordt, maar dat zijn de minder duidelijk benoembare dingen. Hoe iemand eruit ziet, kijkt, het oogcontact, de stem, het synchroon lopen van taal en non-verbale signalen ( wanneer je zegt dat je blij bent, moet je ook blij kijken ).
Uit onderzoek blijkt dat de inhoud voor 7% meetelt, maar dat stemgebruik en non-verbale communicatie voor respectievelijk 38% en 55% een rol spelen in het communicatieproces.
Natuurlijk speelt het uiterlijk een belangrijke rol bij de eerste indruk. Let wel, ik heb het hier niet over opspelende hormonen van de selecteur tijdens een sollicitatiegesprek of over die corpulente directeur, mooi neergezet door Peter van Straaten in zijn cartoon, die tijdens een sollicitatiegesprek brallend uitroept:’ Bij gelijke geschiktheid hebben lekkere wijven de voorkeur! ‘
Wat speelt een rol bij de eerste indruk? Een verzorgd uiterlijk, schone nagels en gepoetste schoenen zijn een bekend gegeven. Op tijd komen, vriendelijk zijn tegen de receptioniste en portier horen daar ook bij. Een goede voorbereiding zorgt voor een minder gestresst gevoel. Geschikte sollicitatiekleding is ook een aanrader. Ik zie me nog zitten, als 22 jarige in mijn paarse wijde broek met dito wijde trui in het hoofdkantoor van een oliemaatschappij in Rotterdam met drie heren in driedelig grijs tegenover me. We wensen u nog veel succes, mevrouw Van Vreden….
Tijdens sollicitatietrainingen oefenen we in het voeren van een sollicitatiegesprek voor de camera en aan alle kandidaten wordt gevraagd om in de sollicitatiekleren te verschijnen. Dit levert vaak leuke discussies op. Terwijl Pieter in pak verschijnt en enigszins overdressed lijkt voor de functie van heftruckchauffeur, is Steven van mening dat ze hem maar moeten nemen zoals hij is. Compleet met shag in de borstzak en de borstharen lekker in het zicht. Afstemmen op het bedrijf waar je solliciteert en aansluiten bij de functie en organisatie, dat is uiteindelijk het belangrijkste. Verdiep je in het bedrijf en ga op safe. Beter iets te netjes, dan in spijkerbroek verschijnen, daar waar iedereen in pak loopt. En dat leuke ultra korte rokje en dat nieuwe bloesje met een diep uitgesneden decolleté zijn waarschijnlijk ook iets geschikter voor een avond uit dan voor de eerste kennismaking met een mogelijk nieuwe werkgever. Maak oogcontact en geef een stevige hand. Het lijken afgezaagde dingen, maar degene die wel eens een slap handje kreeg weet meteen wat ik bedoel. Uiteindelijk gaat het erom dat je, met bovengenoemde zaken in het achterhoofd, jezelf bent en je goed voelt. Feeling good is looking good!

Jacqueline van Vreden

Eerder verschenen in Tubantia