Altijd leuk, testen maken die inzicht geven hoe je in elkaar steekt. Was je vroeger aangewezen op damesbladen met testen als: Bent u een goede huisvrouw? ( Helaas al door de mand gevallen bij de eerste vraag: kunt u zelf gehaktballen klaarmaken?) tegenwoordig kun je op Internet je hart ophalen. Persoonlijkheidsvragenlijsten fascineren. De vragen worden door iedereen herkend. Er is een sterke interesse bij mensen voor hun karakterstructuur. En dat begint al vroeg. Mijn dochter leest de Fancy en vult vragenlijsten in waarvan ik denk dat ze meer geschikt zijn voor een wat oudere doelgroep en waarvan ik me tevens af vraag of ze de vragen wel snapt. Maar goed. Dat is allemaal (nog wel) onschuldig. Anders wordt het op het moment dat je ergens solliciteert en er in de advertentietekst vermeld staat dat een assessment onderdeel uitmaakt van de selectieprocedure. Deze vermelding roept behoorlijk wat spanning op bij de meesten onder ons. Op een sollicitatiegesprek kun je je voorbereiden, bij een psychologisch onderzoek wordt het al iets anders. Visioenen van psychologen verschijnen die, nadat ze een eerste blik op je geworpen hebben, meteen weten welk verkeerd vlees er in de kuip zit. Dat dit trouwens geen vreemde gedachte is blijkt uit een onderzoek dat werd gehouden onder topmanagers. Meer dan 50% van de ondervraagden gaf aan dat hun diepste angst was dat op een dag duidelijk zou worden dat ze totaal ongeschikt waren voor hun functie. Dat is dan wel weer een troost.
Waarvoor wordt een psychologisch onderzoek ingezet, wat houdt het in en hoe kun je je voorbereiden? Het kan zoals gezegd onderdeel uitmaken van een selectieprocedure. Daarnaast kan een psychologisch onderzoek ook een vertrekpunt zijn voor loopbaanoriëntatie of gebruikt worden om de ontwikkeling en doorgroei van een medewerker in te schatten.
Een psychologisch onderzoek duurt meestal een hele dag en bestaat allereerst uit intelligentie en/of capaciteitentests. Deze tests meten bijvoorbeeld ruimtelijk inzicht, verbale en cijfermatige capaciteiten en analytisch inzicht .Ze hebben de beste voorspellende waarde voor succes in het werk en geven aan op welk niveau je functioneert. Daarnaast worden er persoonlijkheidsvragenlijsten afgenomen. Solliciteer je als vertegenwoordiger dan is het niet raadzaam in te vullen dat je je op een feestje waar je niemand kent niet op je gemak voelt. Maar daarover later meer. Het gaat hierbij om testen die aangeven hoe je jezelf ziet. Ben je extravert of meer op jezelf? Ben je stressbestendig of niet?. Het zijn meestal veel vragen die erg op elkaar lijken en waarbij het belangrijk is eerlijk te antwoorden.
Een assessment is een simulatie van praktijksituaties waarbij men ervan uitgaat dat het gedrag dat vertoond wordt een goede voorspeller is van toekomstig gedrag. Hier moet je bijvoorbeeld een klacht van een klant oplossen. Of je voert een gesprek met een gedemotiveerde medewerker (gespeeld door een acteur), en toon je je leidinggevende kunsten. Hanteer je een coachende stijl van leidinggeven of ben je meer directief ingesteld? Kun je variëren met je gedrag dan scoor je dus hoog op situationeel leidinggeven.
Ten slotte volgt het gesprek met de psycholoog. Tijdens dit gesprek wordt er doorgevraagd op de motivatie voor de functie, de loopbaan en achtergrond van de kandidaat en toekomstverwachtingen.
Na enige dagen is de rapportage met het advies klaar. Als het goed is wordt eerst de rapportage met je besproken en geef je formeel toestemming de resultaten door te sturen naar de opdrachtgever. Goede testbureaus zijn aangesloten bij het NIP (Nederlands Instituut voor Psychologen) en werken volgens een code die professionaliteit en integriteit waarborgt. Een vraag die vaak gesteld wordt ten slotte is, hoe je je kunt voorbereiden op zo’n intensieve dag. Belangrijk is te weten waar je op getest wordt. Vraag naar het functieprofiel en de daarbij behorende gedragskenmerken of competenties. Zoek uit welke tests gebruikt worden en oefen eventueel in een aantal tests. Maar bovenal, kom uitgerust en zet je beste beentje voor. Uiteindelijk is een psychologisch onderzoek ook erg zinvol voor jezelf. Je krijgt er veel zelfinzicht door en dan zijn de testjes op Internet gewoon leuk voor de fun.
Jacqueline van Vreden
